Het Wageningse hitteprotocol
WAGENINGEN Als het gaat zoals in de laatste jaren, dan is de kans op een stevige hittegolf nooit ver weg. Reden voor de Wageningse zorgverleners, verenigd in de stichting Het Wiel, om met een paar belangrijke adviezen naar buiten te komen rond het medicijngebruik, met name bij de kwetsbare ouderen.
Door Jan Boer
“Er ligt een nationaal hitteplan, dat actief wordt wanneer er een periode van aanhoudende hitte of extreem hoge temperaturen wordt verwacht. Niet alleen de temperatuur overdag speelt hier een belangrijke rol, ook de nachttemperatuur, gevoelstemperatuur en luchtvochtigheid. In Wageningen zijn we alweer een paar jaar bezig met een hitteprotocol. Met stichting Het Wiel werken wij samen met alle eerstelijns zorgverleners. Het hitteprotocol wordt actief wanneer de verwachting er is, dat de temperatuur vijf dagen achter elkaar zevenentwintig graden of meer wordt. Ouderen blijven vaak gewoon trouw doorgaan met hun medicijngebruik. Elk jaar overlijden er in Nederland gemiddeld vierhonderd mensen aan de gevolgen van de hitte”, vertelt huisarts Michel Meuwissen. Het hitteprotocol heeft alles te maken met de oversterfte in zulke tijden bij ouderen. Apotheker Raymond van Beek, evenals Meuwissen werkzaam in Medisch Centrum Kortenoord, legt uit: “Het is in zo’n extreme periode van wezenlijk belang om voorzichtig te zijn met je medicijnen. Dan is er het gevaar van uitdroging door je medicijngebruik. Dat geldt met name voor de ouderen. Dan is er kans op nierfalen: je nieren houden er dan mee op met alle ellende van dien. Ook is de kans groot, dat de bloeddruk in elkaar zakt. Ja, om dat ‘het moet van de dokter’ blijft men heel trouw de medicijnen gebruiken. Daar is nu dit hitteprotocol voor bedoeld”.
De twee zorgverleners voorzien naast sterfgevallen ook veel meer opnames in het ziekenhuis. “Men raakt in paniek, men voelt zich naar, misselijk, akelig en gaat met spoed naar het ziekenhuis, terwijl dit door het volgen van het hitteprotocol allemaal voorkomen kan worden. Uitdroging en medicijngebruik hebben een verband met elkaar. Daar is nog weinig over bekend. Wat te doen? Daarover maken we dus een protocol”, zegt Michel Meuwissen. Advies: stop met bepaalde medicatie die door apotheek en/of huisarts en praktijkondersteuner zijn aangemerkt als belangrijk. De meest kwetsbare patiënten, meestal onder behandeling van cardioloog of internist, kunnen dan beter niet stoppen, maar deze medicatie halveren. Welke medicatie dit betreft is aangegeven op de doosjes en baxter-rollen. Het advies aan met name de oudere medicijngebruikers is: gebruik de helft van de dosering die je normaal gebruikt, of laat het even staan, desnoods in overleg met je zorgverlener. Het begint bij de thuiszorg, bij de kwetsbare mensen. Blijf goed drinken en blijf uit de hitte waar mogelijk. Ook in geval van diarree en koorts van een aantal dagen gelden dezelfde adviezen als voor de hitte. Dus bij alle situaties waarbij iemand kan uitdrogen. Bij vragen en onduidelijkheden kan dit nagevraagd worden bij de apotheek. Raymond van Beek: “Met de thuiszorg hebben we afgesproken goed op te letten. Je hebt elkaar nodig; we kunnen niet iedereen bellen. De beroepsgroep krijgt een teken wanneer het weer stopt. Maar gebruik hier zelf óók je gezonde verstand”.